Vereniging Schippers te Leeuwarden.
Nieuwsbrief nr 48 van najaar 2023.
Voor(zitter)woord
Dubbel rood. Vanaf mijn achterdek kan ik net de lichten van de brug zien; ze springen niet meer regelmatig op groen. Het wordt langzaamaan tijd voor de andere lichtjes. We hopen weer op sfeervol verlichte schepen.
Een voorproefje hebben we al gehad. Lees dit verderop in de nieuwsbrief.
Het bestuur is intussen weer naar actief gemanoeuvreerd na het zomerreces. Niet dat we hebben stil gezeten maar wel effe beetje rustiger aan gedaan, er wordt nog hard gewerkt aan het jubileumboekje maar helaas is daar een kleine terugval in gekomen; bij een inbraak is de harde schijf met het uitgewerkte concept van het boekje gestolen. Gelukkig staan alle bestanden nog wel los op de computer maar het moet op nieuw samengesteld worden. Gelukkig ook positief nieuws, de subsidie voor het boekje is door de gemeente toegekend! Daar zijn we blij mee. Een hele lange nieuwsbrief deze keer ook omdat de zomereditie is komen te vervallen en we willen toch nog heel wat vertellen. Maar ach, het is toch geen weer om naar buiten te gaan of om te klussen, misschien is wat extra leesvoer dan wel een leuke afleiding.
Contacten gemeente
Er is afgelopen periode regelmatig contact met de gemeente geweest, het betrof hier vooral de situatie rond de woonarken aan de Oostersingel. Verderop wordt dit besproken. Ook hebben we nieuwe contactpersonen binnen de gemeente betreffende de scheeps-gerelateerde zaken, met een van de twee is inmiddels persoonlijk contact gelegd, de andere alleen nog via de mail. Hierin gaat natuurlijk verandering in komen.
Ook worden we regelmatig en uitgebreid op de hoogte gehouden over de aanvragen voor ligplaatsen. Gelukkig kunnen we weer fysiek aanwezig zijn bij de vergaderingen van Hus & Hiem.
Jubileum erfgoedtour 2024
.(door Frits Veldmeijer)
Volgend jaar: de LVBHB ErfgoedTour ook in Leeuwarden.
Veruit de meeste VSL leden zijn ook LVBHB lid maar voor de zekerheid toch maar even bij het begin beginnen.
De LVBHB is vijftig jaar geleden op Marken opgericht, eerst nog voor zeilende bedrijfsvaartuigen. Ondertussen zijn we uitgegroeid tot de grootste behoudsorganisatie voor varend erfgoed met zo’n 2000 leden en grofweg 1600 schepen. Komend jaar valt er dus iets te vieren en dat gebeurt vooral met een grote tocht door heel Nederland. We laten ons door het hele land zien om het belang van het behoud van varend erfgoed te onderstrepen. De Erfgoedtour begint het eerste weekeinde van juli in Middelburg en slingert vervolgens door alle provincies om half augustus met een slotfeest in Hasselt te eindigen. Het wordt een zwaan-kleef-aan tocht. Nog voor de echte inschrijving van start is gegaan is al duidelijk dat minstens twintig schepen de hele tocht varen. Per etappe gaat het nu al om 50 à 60 schepen. Natuurlijk doet de vloot ook Leeuwarden aan. Dat gebeurt van 5 tot 7 augustus, de schepen komen dan via Stavoren en Sneek van Enkhuizen. Ze vertrekken via Dokkum en Lauwersmeer naar Groningen. Op het kaartje vind je de hele route.
In Leeuwarden is een groep schippers bezig met het organiseren van een plaatselijk schepenfeest rond de bezoekende schepen. Farsk heet het en het thema is drinkwater en drinkwatergebruik. Want wij schippers gebruiken zo ongeveer een derde (!) van de hoeveelheid drinkwater van een gemiddeld huishouden. Het wordt een spetterend geheel, met muziek, een feestelijke intocht en véél water. Je hoort er de komende tijd natuurlijk veel meer over.
De werkgroep kan altijd hulp gebruiken, bij de voor bereiding en in die dagen begin augustus. En je kan natuurlijk zelf mee varen naar of vanuit Leeuwarden! Er komt binnenkort een Bulletalie uit met het inschrijfformulier. Houd in ieder geval de Bokkepoot, de Bulletalie en de LVBHB site in de gaten.
We gaan er een mooi feest van maken!
Baggeren Nieuwe kanaal
Begin april zou een schip uit de museumhaven richting de werf, met het gebruikelijke belletje naar de gemeente kwam de onverwachte respons dat men eerst even een brugwachter zou sturen om de situatie te bekijken.
Deze constateerde al snel dat de brug wel open kon maar doorvaart niet mogelijke was: Er lagen ter hoogte van de Blokhuispoort 2 baggerschepen naast elkaar midden in het vaarwater.
Op zondagavond heeft de VSL een mail gestuurd aan gemeentelijke projectleider over deze situatie. Er volgde bijna onmiddellijk een reactie; de situatie zou maandagochtend onmiddellijk aangepakt worden.
Uiteindelijk bleek het passeren van de 2 baggerschepen ook nog maar net te kunnen maar ons lid was keurig op tijd voor zijn hellingbeurt.
En bovenstaande is eigenlijk de totale opsomming van de problemen die het baggeren veroorzaakt heeft. Hulde voor allen die dit mogelijk hebben gemaakt, ook de bewoners van de Emmakade. Doordat de samenwerking met jullie zo goed verliep was het hele project eerder klaar dan de planning aangaf.
Dan nog even dit……
Voor aanvang van het project was het bij de gemeente onbekend wanneer het Nieuwe Kanaal voor de laatste keer gebaggerd was. Het vermoeden bestond dan ook dat het nooit eerder gebeurd was.
Met enig speurwerk, en een beetje geluk, is de VSL er uiteindelijk achter gekomen dat er wel bagger werkzaamheden zijn uitgevoerd:
Baggerbedrijf Krikke uit Heerenveen heeft ergens eind jaren 60 het nieuwe kanaal nog gebaggerd. Het exacte jaar kon de oud directeur niet meer achterhalen omdat het bedrijf niet meer bestaat maar de Prins Hendrik Brug was nog beweegbaar dus is het voor 1971 geweest.
Omgevingswet
In de afgelopen jaren is de kreet al diverse malen voorbijgekomen, ook vanaf gemeentelijke zijde liep de ambtenaren hier tegenaan bij het samenstellen van het recente ligplaatsen beleid en overige stukken.
De omgevingswet wordt op 1 januari 2024 ingevoerd
De Omgevingswet bundelt 26 wetten en tal van regels en voorschriften over onze fysieke leefomgeving in één wet.
Procedures worden gestroomlijnd, regelgeving geharmoniseerd en in veel gevallen worden beslistermijnen versneld. De wet regelt verder een digitaal stelsel en een digitaal loket. Het digitaal stelsel helpt bij het inzichtelijk maken welke regels er in een bepaald gebied gelden en biedt een loket waar vergunningen kunnen worden aangevraagd.
Ook de ruimtelijke bescherming van cultureel erfgoed is in de Omgevingswet opgenomen. De Omgevingswet vraagt van gemeenten een andere manier van werken met verschillende ruimtelijke instrumenten. Gemeenten hebben tot 2030 om een definitief omgevingsplan op te stellen.
Oostersingel
Begin van de zomer kreeg de VSL bericht van de gemeente dat er voor de Oostersingel een ontwerp Bestemmingsplan Arken en Woonschepen ter inzage lag. De bewoners van de Arken werden hierover per brief geïnformeerd.
De inhoud in het kort: Ligplaatsen voor Arken wordt veranderd in ligplaats voor woonschepen.
Van oudsher zijn ook vele arkenbewoners lid van de VSL en ze hingen dan ook snel bij het bestuur aan de lijn. Er was grote onrust bij de bewoners.
De voorzitter heeft met de gemeente gebeld met het verzoek een voorlichtingsavond te organiseren, dit was in eerste instantie moeilijk, lastig etc.etc. maar binnen afzienbare tijd en de bemoeienis van een wethouder kwam deze inloopavond er toch. Op dinsdag 4 juli was het zover, ook een afvaardiging van het VSL bestuur was aanwezig en heeft zich met de discussie bemoeid. De indiener van de oorspronkelijke motie die op de bestemmingsplan wijziging had aangestuurd was aanwezig. Na het beluisteren van de diverse argumenten en het met eigen ogen aanschouwen van de onrust bij de arkenbewoners, kwam hij na afloop bij de VSL en vertelde dat er een nieuwe motie zou komen om de oude stop te zetten.
Inmiddels heeft de gemeente ons op de hoogte gesteld dat de raad geadviseerd wordt de procedure stop te zetten.
Het beoogde effect van de oorspronkelijke motie was het creëren van een beter welstandssituatie, het daadwerkelijke effect zou zijn dat het wel 100 jaar kan duren voordat alle arken zijn vervangen door woonschepen.
Wij zijn blij dat de rust aan de Oostersingel is weergekeerd.
Huurbeschermingswet woonschepen
Wat? Alweer een wet? Jazeker! Maar juich niet te snel.
Dit onderwerp heeft al voor veel discussie langs de kades gezorgd, maar hoe zit het nu eigenlijk?
Deze huurbeschermingswet geldt voor al dan niet varende, bewoonde schepen die een ligplaats huren. Formeel gaat het om schepen die volgens het bestemmingsplan zijn bestemd voor bewoning, waar dus een officiële woonbestemming voor geldt. In sommige havens wordt het wonen op schepen door de gemeente gedoogd. Er is dan geen sprake van een woonbestemming en het is dan zeer de vraag of de eigenaar van een schip de huurbeschermingswet kan inroepen.
De wet heeft grote gevolgen voor de eigenaren van deze schepen, maar ook voor de haven waar ze liggen. Eén van de zaken die in de huurbeschermingswet is opgenomen is de beperking van een jaarlijkse huurverhoging. Deze mag niet meer zijn dan de inflatie plus 1%, maar was in 2022 door het ministerie gelimiteerd tot 3,3%. Daarnaast kan een schip nu mèt de gehuurde ligplaats worden verkocht, en houdt een nieuwe eigenaar die het schip erft na overlijden recht op de ligplaats voor het schip. Dit kan grote invloed hebben op de waarde van het schip.
De wet is ingegaan op 1 juli 2022 met een overgangsperiode van twee jaar voor op dat moment reeds lopende huurcontracten. Die overgangs- periode geeft verhuurders de ruimte om de inrichting van hun haven te heroverwegen, zoals overgang op precariobelasting of – in het ergste geval – om de huur op te zeggen.
De landelijke vereniging (LVBHB) bekijkt of het verstandig is om te zoeken naar een integrale benadering van het probleem van erfgoedhavens. Zij stellen namelijk specifieke eisen aan de schepen in hun haven, en vallen daardoor als varend erfgoed onder de Omgevingswet. Gemeenten zullen hier ook mee aan de slag moeten, en dan is het wellicht beter wanneer niet iedere haven met zijn of haar eigen gemeente aan de slag gaat.
De oplettende lezer is het woord ‘huur’ regelmatig tegengekomen. In Leeuwarden betalen wij geen huur maar precariobelasting.
De wetsgeschiedenis is (volgens onze juridische medewerker) duidelijk: bij precario geldt geen huurbescherming. In theorie kan daarom alleen een beroep op internationale verdragen worden gedaan en dat is bij de rechter zeer moeilijk hard te maken.
Kortom: In Leeuwarden geen verkoop schip met ligplaats. Het ons bekende systeem met ligplaatsvergunningen blijft van kracht. Een systeem waar we als VSL altijd achter hebben gestaan.
Toename inbraken op schepen
Er wordt steeds meer ingebroken op schepen in Leeuwarden en andere plaatsen. Hierbij worden schepen uitgebreid geobserveerd of er iemand aan boord is, waarna alle deuren, luiken en koekoeken gecheckt worden. Er is een aantal inbraken gemeld bij de politie, evenals verdachte situaties met verschillende personen. Een persoon is herkend door de politie op camerabeelden van een beveiligingscamera aan boord van een schip, maar is niet te vinden omdat hij geen vaste woon- en verblijfplaats heeft. Hij is al vastgehouden voor een voorval, maar valt in de herhaling, omdat hij niks te verliezen heeft.
Ons advies: sluit uw schip goed af en meldt verdachte situaties of inbraken direct bij de politie.
VROUW VERDRONKEN
Tot onze grote schrik is in de week van 21 oktober de 37 jarige bewoonster van een woonark aan de Oostersingel te water geraakt.
De politie heeft een week later haar stoffelijk overschot uit het water gehaald. Wij wensen de nabestaanden heel veel sterke in deze zware tijd.
LAMPJES NACHT VAN DE NACHT.
Museumhaven in het donker, toch daar brandt het licht.
Op initiatief van enkele bewoners hebben bijna alle schepen van de museumhaven de “Nacht van de Nacht” uitbundig gevierd.
Letterlijk honderden kaarsjes in glazen potjes gaven de schepen een sprookjesachtige, bijna magische uitstraling. Ondanks de harde wind en wat regen liepen er veel mensen langs om dit van dichtbij te beleven.
Gezien de sfeer en het succes willen de initiatiefnemers kijken of dit bij de volgende editie uitgebreid kan worden naar alle kades.
Komend jaar zullen ze vast contact met jullie allen opnemen.
Herinrichting Westersingel
(door Frits Veldmeijer)
De Westersingel wordt 30 km en veel groener. Tenminste, dat is de bedoeling. Begin vorig jaar besloot de Leeuwarder gemeenteraad dat het verkeer in de bebouwde kom standaard 30 km per uur zou moeten worden, 50 wordt dan uitzondering. Een aantal straten in de stad worden als eerste aangepakt, waaronder de Westersingel en Pier Panderstraat. En Leeuwarden wil vergroenen: bomen vangen fijnstof en een groene stad blijft op warme dagen koeler dan een stenige stad. Een groep bewoners van beide straten is vanaf dit voorjaar met een gemeentelijke projectgroep in gesprek over hoe dat moet. Twee schippers van de Westersingel; Jan Mast en Frits Veldmeijer, praten in de werkgroep mee. Hieronder de grote lijnen van de plannen en de discussie.
Verkeer
Hoofdpunten in de verkeersaanpak van het gemeentelijke plan: flink versmallen van het profiel (behalve in de Pier Pander straat), brede fietsstroken en het autogedeelte bestraten in plaats van asfalteren, microrotondes op de kruisingen van Fonteinstraat en Molenstraat, minder parkeren (alleen voor vergunninghouders) en meer groen. Daar kunnen veel bewoners zich wel zo’n beetje mee verenigen, voor hen is vooral veiligheid een belangrijk punt. Sommigen zijn nog wel benauwd voor meer lawaai en trillingen als de auto’s over een klinkerbestrating gaan rijden. Maar een lagere snelheid geeft dan weer minder lawaai en trillingen. Hoe het moet wordt nog verder uitgezocht. Opvallend gegeven trouwens: de totale hoeveelheid autoverkeer over de Westersingel is de laatste jaren flink afgenomen, waarschijnlijk door de aanleg van de Haak om Leeuwarden.
Bomen en groen
De bomen langs de Westersingel blijken vrijwel allemaal aan het eind van hun haalbare levensduur. Zowel de meidoorns aan de straatkant als de iepen aan de waterkant. Bovendien weten we tegenwoordig dat bomen veel grotere plantvakken nodig hebben dan die waarin ze destijds zijn geplant. En dus komen er nieuwe iepen, aan beide kanten van de weg. En ze komen allemaal in véél grotere plantvakken, plantsleuven eigenlijk. Zodat de wortels over een aantal jaren ondergronds contact kunnen maken. De vierkante meters die nodig zijn voor meer groen komen vrij door de versmalling van de weg en de vermindering van het aantal parkeerplaatsen. Hoe minder verharding, hoe meer groen.
Parkeren
Het pleidooi van zo ongeveer alle bewoners is om alleen parkeren voor vergunninghouders toe te staan. Dat is misschien wel mogelijk, zeggen de gemeentemensen, maar daarover beslist de gemeenteraad pas later. Wel wordt alvast het betaald parkeren aangepast: dat heeft straks dezelfde tijden als de binnenstad. Dus tot 22 uur betalen. En dat geeft minder parkeerdruk van binnenstadbezoekers. De vraag aan welke kant van de straat parkeervakken moeten komen geeft nog wel onderlinge discussie. De scheepsbewoners vinden het niet meer dan redelijk dat er straks aan beide kanten van de weg geparkeerd wordt, sommige ‘walbewoners’ lijken daar niet happig op.
En dan de waterkant
In de eerste ontwerpen tekende de gemeente nog veel bestrating langs de waterkant, vanuit de schipperij pleiten we voor een goed beloopbare strook van anderhalve meter langs de kade en palen in plaats van ringen om af te meren. En veel meer groen, liefst zelfs een dubbele rij bomen. Ook zouden we graag zien dat alle ‘scheepsvoorzieningen’ op de kant een beetje fatsoenlijk worden vormgegeven en geordend: vuilnisbakken, de nieuwe elektrapalen, waterputten, liefst ook fietsenberging, dat soort dingen.
Verder heeft afgelopen voorjaar een duikbedrijf de kwaliteit van de kadewanden onderzocht. De algemene conclusie van dat onderzoek is dat delen van de kade van matige kwaliteit zijn maar niet dusdanig dat er nu iets aan zou moeten gebeuren. Maar als er toch veel op de schop gaat (m.n. vervangen bomen) is het makkelijker en goedkoper om in de toekomst noodzakelijke verbeteringen nu meteen uit te voeren. En het scheelt later veel gedoe en overlast. Dat gaat dan per stuk kade en neemt steeds een aantal maanden in beslag.
Hoe verder?
Dit stuk is half november geschreven en de gemeente heeft net laten weten dat de planvorming vertraagd is. Het kan zijn dat er op het moment dat je dit leest alweer het een en ander veranderd. Je kunt de laatste stand van zaken rond de herinrichting, vanuit een bewonersperspectief, lezen op www.degoedeverwachting.frl/herinrichting-westersingel
Wij wensen iedereen fijne feestdagen. Bestuur VSL.